Η Κύπρος εγκαινιάζει ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού: Ένα σημαντικό βήμα προς ένα πιο πράσινο ενεργειακό μέλλον

• Την 1η Οκτωβρίου 2025, η Κυπριακή Δημοκρατία έθεσε επίσημα σε λειτουργία την ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού, σηματοδοτώντας ένα κομβικό ορόσημο στην ενεργειακή της μετάβαση. Για πρώτη φορά, οι καταναλωτές μπορούν να επιλέγουν τον προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ παραγωγοί, προμηθευτές και φορείς συγκέντρωσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ανταγωνίζονται για να προσφέρουν καλύτερες τιμές και υπηρεσίες.

  Η πολυαναμενόμενη αυτή μεταρρύθμιση στοχεύει στον εκσυγχρονισμό του απομονωμένου ηλεκτρικού συστήματος της Κύπρου, στην ενίσχυση της διείσδυσης των ΑΠΕ και στη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Η πρωτοβουλία αυτή ευθυγραμμίζεται με τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς κλιματικούς στόχους, ανοίγοντας τον δρόμο για ένα πιο βιώσιμο και ανθεκτικό ενεργειακό μέλλον.

  Με αφορμή αυτή την κρίσιμη εξέλιξη, το Κέντρο Αριστείας «ΦΑΕΘΩΝ» (PHAETHON CoE) του Πανεπιστημίου Κύπρου — το οποίο επικεντρώνεται στην ανάπτυξη της Έρευνας και Καινοτομίας για ευφυείς, αποδοτικές και αειφόρες ενεργειακές λύσεις — δημοσίευσε την πρώτη του Έκθεση Αγοράς Ηλεκτρισμού, προσφέροντας ανάλυση και τεκμηριωμένη εικόνα για την απόδοση της αγοράς κατά την πρώτη εβδομάδα λειτουργίας. Η έκθεση είναι διαθέσιμη μέσω της ιστοσελίδας του Κέντρου: https://www.phaethon-coe.eu/nv4n

  «Η έναρξη της ανταγωνιστικής αγοράς αποτελεί ένα καθοριστικό βήμα για την Κύπρο», υπογράμμισε ο Διευθύνων Σύμβουλος του Κέντρου Αριστείας ΦΑΕΘΩΝ, Καθηγητής Γιώργος Ε. Γεωργίου. «Δεν πρόκειται απλώς για το άνοιγμα της αγοράς — πρόκειται για την ενεργοποίηση των δυνατοτήτων για ένα καθαρότερο, εξυπνότερο και περισσότερο προσανατολισμένο στον καταναλωτή ενεργειακό σύστημα».

  Πώς λειτουργεί η νέα αγορά ηλεκτρισμού

  Το νέο μοντέλο αγοράς αποτελείται από τρεις βασικές αγορές και μία διαδικασία συντονισμού:

  • Προθεσμιακή Αγορά (Forward Market): Διμερή συμβόλαια μεταξύ εταιρειών, χωρίς οικονομική εμπλοκή του Διαχειριστή Αγοράς.
  • Προημερήσια Αγορά (Day-Ahead Market): Καθορισμός τιμών για την επόμενη ημέρα βάσει προσφορών και προβλέψεων προσφοράς-ζήτησης.
  • Αγορά Εξισορρόπησης (Balancing Market): Ρυθμίζει την ισορροπία προσφοράς και ζήτησης σε πραγματικό χρόνο.
  • Διαδικασία Ολοκληρωμένου Προγραμματισμού (ΔΟΠ / ISP): Διασφαλίζει τον αποδοτικό συντονισμό παραγωγής και εφεδρειών καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

  Πρώτα αποτελέσματα: Ένα υποσχόμενο και σταθερό ξεκίνημα

  Κατά την πρώτη εβδομάδα λειτουργίας, 17 συμμετέχοντες στην αγορά — μεταξύ αυτών παραγωγοί, προμηθευτές και φορείς συγκέντρωσης ΑΠΕ — πραγματοποίησαν ενεργές συναλλαγές. Σύμφωνα με δεδομένα του Διαχειριστή Αγοράς:

  • Η μέση τιμή αγοράς κατά την πρώτη εβδομάδα ανήλθε σε 159 €/MWh, έναντι 150 €/MWh τον Σεπτέμβριο υπό το μεταβατικό σύστημα.
  • Η υψηλότερη τιμή καταγράφηκε τη Δευτέρα 6 Οκτωβρίου, αγγίζοντας τα 500 €/MWh κατά τις βραδινές ώρες αιχμής, λόγω χαμηλής παραγωγής από ΑΠΕ.
  • Αντιθέτως, παρατηρήθηκαν και πολύ χαμηλές ή μηδενικές τιμές σε περιόδους υψηλής παραγωγής από ΑΠΕ — αναδεικνύοντας τη δυναμική τους για χαμηλότερο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας.

  Τα δεδομένα αυτά επιβεβαιώνουν ένα βασικό συμπέρασμα: Οι ΑΠΕ αποτελούν κλειδί για τη σταθερότητα και την προσιτότητα των τιμών, ενώ η εξάρτηση από συμβατικές πηγές ενέργειας κατά τις ώρες αιχμής εξακολουθεί να οδηγεί σε αυξημένο κόστος. Παράλληλα, η αγορά έδειξε σημάδια σταθερής μετάβασης, χωρίς σημαντικές δυσλειτουργίες.

  Επόμενα βήματα

  Παρότι η αγορά βρίσκεται ακόμη στα αρχικά της στάδια, αναμένεται να εξελιχθεί, φέρνοντας αυξημένο ανταγωνισμό, μεγαλύτερη διαφάνεια και ισχυρότερα κίνητρα για περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ — με μακροπρόθεσμα οφέλη για τους καταναλωτές και το περιβάλλον.

  Το Κέντρο Αριστείας ΦΑΕΘΩΝ θα συνεχίσει να παρέχει τεχνική υποστήριξη και τεκμηριωμένες αναλύσεις καθώς η αγορά εξελίσσεται — συμβάλλοντας στην καινοτομία, τη βελτιστοποίηση του δικτύου και τον σχεδιασμό ενεργειακής πολιτικής βάσει δεδομένων.

  Στο πλαίσιο αυτό, το PHAETHON CoE θα δημοσιεύει περιοδικές ενημερώσεις για την αγορά ηλεκτρισμού, καθώς και έγκαιρη, εις βάθος ανάλυση μέσω ειδικής διαδικτυακής πλατφόρμας, η οποία θα ανακοινωθεί σύντομα.

  Μπορείτε να κατεβάσετε την πρώτη Έκθεση Αγοράς Ηλεκτρισμού του ΦΑΕΘΩΝ εδώ: https://www.phaethon-coe.eu/nv4n

  Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε επικοινωνήστε με τον Καθηγητή Γεώργιο Η. Γεωργίου στο [email protected], τον Δρ. Αντρέα Κυπριανού στο [email protected] ή τον Στυλιανό Λοϊζίδη στο [email protected].

  .

  Σχετικά με το Κέντρο Αριστείας «ΦΑΕΘΩΝ»

  Το «ΦΑΕΘΩΝ» (PHAETHON CoE) είναι ένα Κέντρο Αριστείας για Έρευνα και Καινοτομία του Πανεπιστημίου Κύπρου με εξειδίκευση σε ευφυείς, αποδοτικές και βιώσιμες ενεργειακές λύσεις. Στόχος του Κέντρου είναι να λειτουργήσει ως καταλύτης για την αριστεία στον ενεργειακό τομέα, εστιάζοντας στην ανάπτυξη λύσεων και εφαρμογών οι οποίες μπορούν να αντιμετωπίσουν ένα ευρύ φάσμα σύγχρονων παγκόσμιων προκλήσεων στον τομέα της ενέργειας. Η αποστολή αυτή τοποθετεί το Κέντρο Αριστείας «ΦΑΕΘΩΝ» στην καρδιά του ενεργειακού οικοσυστήματος, τόσο της Κύπρου όσο και της γύρω περιοχής, για τη διασφάλιση ενός βιώσιμου και ασφαλούς ενεργειακού μέλλοντος για την Κύπρο και τη Μεσόγειο.